Zapis Zwykły

Co to jest zapis zwykły w testamencie?

Zapis zwykły to rozporządzenie testamentowe, w którym spadkodawca zobowiązuje spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.

Spadkodawca poprzez zapis zobowiązuje, aby spadkobierca przekazał wskazanej przez niego osobie konkretny przedmiot z majątku spadkowego.

Zapis zwykły przykład:

Piotr C. zobowiązał swojego spadkobiercę tj. syna do przeniesienia własności mieszkania we Wrocławiu na rzecz jego przyjaciela Adama P., syn spadkobiercy, powinien po śmierci ojca dobrowolnie przenieść własność mieszkania we Wrocławiu na rzecz przyjaciela swojego ojca Adama P.

Dalszy zapis

Spadkodawca może obciążyć zapisem zwykłym także zapisobiercę.

Jak sporządzić zapis zwykły w testamencie?

Zapis zwykły musi być ustanowiony w testamencie, w przeciwieństwie do zapisu windykacyjnego, może być sporządzony w każdej formie testamentu np. w testamencie własnoręcznym, notarialnym czy ustnym.

Co może być przedmiotem zapisu zwykłego?

Przedmiotem zapisu może być każde świadczenie majątkowe, przykładowo spadkodawca może zapisać nieruchomość, pieniądze, samochód, wierzytelność, ograniczone prawo rzeczowe, ułamek udziału spadkowego czy zwolnić długu.

Na rzecz kogo można dokonać zapisu?

Zapisać daną rzecz przy pomocy zapisu możemy zarówno osobie fizycznej, jak i osobie prawnej.

Osoba, na rzecz której sporządzony został zapis, może być osobą bliską lub zupełnie obcą dla spadkodawcy, nie istnieje również żadne ograniczenie wiekowe, więc zapisu można dokonać na rzecz małoletnich.

Ponadto zapis może być sporządzony na rzecz osoby prawnej, czyli np. fundacji, uczelni czy stowarzyszenia.

Skutki zapisu zwykłego

W chwili śmierci spadkodawcy powstaje zobowiązanie pomiędzy zobowiązanym spadkobiercą a zapisobiercą, który jest uprawniony do żądania wykonania zapisu przez spadkobiercę. Mając powyższe na uwadze, w przypadku zapisania na rzecz zapisobiercy mieszkania nie stanie się on właścicielem tego mieszkania z chwilą śmierci spadkodawcy, a dopiero w momencie, gdy spadkobierca przeniesie na jego rzecz to prawo.

Odpowiedzialność zapisobiercy za długi spadkodawcy

Zapisobierca, który uzyskał przedmiot zapisu na mocy zapisu zwykłego, nie odpowiada za długi spadkowe, w przeciwieństwie do zapisobiercy windykacyjnego, który za długi spadkowe odpowiada.

Wyjątkiem są zobowiązania publicznoprawne spadkodawcy (np. składki ZUS, Funduszu Pracy, Składki Zdrowotne), za które zapisobierca jest odpowiedzialny, do wysokości wartości otrzymanego zapisu.

Przykład:

Zapisobierca otrzymał od spadkodawcy 10 000,00 zł, jak się okazało spadkodawca zalegał ze składkami wobec ZUS na kwotę 60 000,00 zł, zapisobierca będzie zobowiązany zapłacić za zobowiązanie spadkodawcy, ale tylko do wartości zapisu, czyli 10 000,00 zł.

Nieważność zapisu zwykłego

Zapis zwykły w testamencie będzie nieważny, gdy:

• jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
• ma na celu obejście ustawy;
• gdy zapisobierca był jednym z wymaganych świadków przy sporządzaniu testamentu.

Bezskuteczność zapisu zwykłego

Zapis rzeczy oznaczonej co do tożsamości jest bezskuteczny, jeżeli rzecz zapisana nie należy do spadku w chwili jego otwarcia albo jeżeli spadkodawca był w chwili swej śmierci zobowiązany do zbycia tej rzeczy.

Rzeczy oznaczone co do tożsamości, to rzeczy niezastępowalne, charakteryzujące się indywidualnymi właściwościami np. konkretny obraz danego autora.

Zastrzeżenie warunku lub terminu

Zapis zwykły może zostać uczyniony pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu.

Zapis zwykły a zapis windykacyjny

Zapis zwykły różni się od zapisu windykacyjnego tym, że stanowi on zobowiązanie spadkobiercy ustawowego bądź testamentowego do spełnienia określonego świadczenia na rzecz oznaczonej osoby, natomiast w przypadku zapisu windykacyjnego przedmiot zapisu przechodzi na zapisobiercę z chwilą otwarcia spadku.

Zapis zwykły nie wymaga formy aktu notarialnego.

Przy zapisie zwykłym zapisobierca w chwili śmierci nie uzyska danego przedmiotu zapisu, a jedynie roszczenie względem spadkobierców, aby ci wykonali wolę zmarłego i przenieśli dany przedmiot na zapisobiercę.

Zapis zwykły w testamencie przykład:

Adam P. w testamencie sporządził dwa zapisy windykacyjny i zwykły, zapisem windykacyjnym zapisał przyjacielowi Piotrowi K. przedsiębiorstwo, a zapisem zwykłym zapisał mu mieszkanie. Przedsiębiorstwo już z chwilą otwarcia spadku, będzie należeć do Piotra K., natomiast mieszkanie, dopiero gdy spadkobiercy wykonają wolę spadkodawcy.

Gdy spadkobiercy nie chcą wykonać zapisu zwykłego, zapisobiercy pozostaje wystąpienie na drogę sądową.

Jak wejść w posiadanie przedmiotu zapisu?

Osoba, która odziedziczyła na mocy zapisu przedmiot zapisu, w przypadku biernego zachowania spadkobiercy, powinna najpierw wezwać go do dobrowolnego przeniesienia własności przedmiotu lub prawa albo wydania przedmiotu, a w przypadku odmowy zapisobierca będzie zmuszony wystąpić na drogę sądową.

Odwołanie zapisu

Odwołanie zapisu może być uczynione zgodnie z zasadami odwołania testamentu, które ujęte zostały w art. 946 kodeksu cywilnego.

Art. 946. (Odwołanie testamentu)
Odwołanie testamentu może nastąpić bądź w ten sposób, że spadkodawca sporządzi nowy testament, bądź też w ten sposób, że w zamiarze odwołania testament zniszczy lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność, bądź wreszcie w ten sposób, że dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

Odmowa przyjęcia zapisu

Uprawniony zapisobierca ma prawo odrzucić zapis i nie przyjąć przedmiotu zapisu, gdyż zgodnie z art. 973 kodeksu cywilnego, jeżeli osoba, na której rzecz został uczyniony zapis, nie chce lub nie może być zapisobiercą, obciążony zapisem zostaje zwolniony od obowiązku jego wykonania, powinien jednak w braku odmiennej woli spadkodawcy wykonać dalsze zapisy.

Zapis naddziałowy

Zapis naddziałowy to zapis zwykły uczyniony na rzecz spadkobiercy, prawo rzeczowe lub majątkowe zapisane spadkobiercy poprzez zapis nie jest liczone do jego udziału spadkowego.

Przedawnienie roszczeń

Roszczenie z tytułu zapisu przedawnia się z upływem lat pięciu od dnia wymagalności zapisu.

Pytania i odpowiedzi FAQ:

Podstawa Prawa:

Zapis zwykły został uregulowany w art. 968-981 kodeksu cywilnego.

Zobacz inne nasze artykuły:

Zapis Windykacyjny

Dziedziczenie Ustawowe

Ostatnio aktualizowano 15 listopada, 2022