Skip to content 
Co to jest zaliczka?
Zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności, np. wpłacenie zaliczki w wysokości 3 000,00 zł na poczet zawarcia umowy sprzedaży samochodu wartego 50 000,00 zł. Zaliczka nie ma funkcji gwarancyjnej, więc gdy umowa nie dojdzie do skutku, zaliczkę należy zwrócić.
Czym się różni zaliczka od zadatku?
Główną różnicą jest gwarancyjna funkcja zadatku, która powoduje, że zadatek przepada osobie, która go wpłaciła, gdy z jej winy nie dojdzie do wykonania umowy, a w przypadku, gdy zawini druga strona umowy, wpłacający zadatek będzie mógł żądać jego dwukrotności.
Czy zaliczka jest zwrotna?
Zaliczkę należy zwrócić, gdy niedojdzie do wykonania umowy, bezwzględu na powód.
Kiedy zaliczka nie podlega zwrotowi?
Zaliczka nie trzeba zwracać, gdy strony wykonały umowę, gdyż jest ona zaliczana na jej poczet lub gdy do niewykonania umowy doszło bez winy stron.
Forma zaliczki
Zastrzeżenie zaliczki nie wymaga zachowania szczególnej formy, więc może być zawarta w formie ustnej, jednakże dla celów dowodowych warto fakt zastrzeżenia zaliczki, potwierdzić na piśmie.
Jak rozpoznać zaliczkę a jak zadatek?
Gdy korzystasz z instytucji zadatku, to pamiętaj, aby już w dniu wręczania zadatku spisać umowę (z zastrzeżeniem zadatku i płatnością reszty kwoty w dniu wydania przedmiotu sprzedaży). Możesz też w oświadczeniu osoby o przyjęciu zadatku, napisać, iż strony zawarły ustną umowę sprzedaży, natomiast do zapłaty reszty kwoty, spisania pisemnej umowy oraz wydania rzeczy dojdzie w późniejszym terminie. Dla celów dowodowych będzie najlepiej, gdy w oświadczeniu zostanie opisane, iż strony porozumiały się w kwestii przedmiotu umowy, określiły wzajemne świadczenia, w tym określiły cenę i przedmiot umowy.
Sprzedawca nie chce mi zwrócić zaliczki- co robić?
Należy wezwać go do zwrotu zaliczki, najlepiej listem poleconym, a gdy nie spełni naszego żądania, należy wystąpić z powództwem o zapłatę.
Co wybrać?
Gdy zależy nam na wykonaniu umowy, wtedy lepszy jest zadatek, gdyż ma on funkcję dyscyplinującą, ponieważ co do zasady nie podlega zwrotowi, zaliczkę trzeba zwrócić bez względu na przyczynę niewykonania umowy.
Przykład nr 1
Jan Kowalski pojechał obejrzeć samochód osobowy i doszedł do porozumienia ze sprzedawcą Adamem Nowakiem. Oświadczył, że kupuje od sprzedawcy samochód, natomiast do spisania pisemnej umowy dojdzie w jutro. Adam Nowak otrzymał zaliczkę w wysokości 2 000,00 zł na poczet kwoty należnej za sprzedany samochód.
Jakie prawa z tytułu zaliczki mają strony, gdy druga strona nie wykona umowy?
Strony umowy muszą zwrócić sobie zaliczkę, ewentualnych roszczeń mogą dochodzić jedynie na zasadach ogólnych.
Przykład nr 2
Jan Kowalski pojechał obejrzeć samochód osobowy i doszedł do porozumienia ze sprzedawcą Adamem Nowakiem. Oświadczył, że jest zainteresowany kupnem samochodu, ale ostatecznie zadecyduje jutro czy kupuje od sprzedawcy samochód i wtedy też dojdzie do zawarcia umowy. Adam Nowak otrzymał kwotę wysokości 2 000,00 zł (strony napisały jedynie oświadczenie o treści: Ja Jan Kowalski zostawiam Adamowi Nowakowi 2 000,00 zł zadatku).
Jakie prawa z tego tytułu mają strony, gdy druga strona nie podpisze umowy?
W powyższym przypadku zadatek należy traktować jako zaliczkę. Zadatek zgodnie z art. 394 kodeksu cywilnego jest dany przy zawarciu umowy. (tak jak w przykładzie numer 1, gdzie strony zawarły ustną umowę sprzedaży), Natomiast w przykładzie numer 2 do zawarcia umowy miało dojść dopiero następnego dnia. A więc strona, która pobrała zadatek, który w rzeczywistości okazał się zaliczką, będzie musiała oddać otrzymaną zaliczkę.
Zobacz inne nasze artykuły: