Zachowek po Rodzicach

Co to jest zachowek po rodzicach?

Zachowek po rodzicach, często błędnie określany jako zachówek po rodzicach to zabezpieczenie najbliższych członków rodziny (zstępni, małżonek, rodzice), w przypadku pominięcia ich w testamencie lub zapisaniu im w testamencie udziału niższego od hipotetycznego zachowku, jaki by im przysługiwał w przypadku dziedziczenia ustawowego.

Przykład:

Wojciech R. rozwiódł się z żoną, z którą miał trójkę dzieci, po czym ożenił się z inną kobietą, trzy lata po ślubie zmarł i cały majątek w testamencie przepisał drugiej żonie. Dzięki instytucji zachowku, jego dzieci z pierwszego małżeństwa pomimo pominięcia ich w testamencie, mogą żądać przysługującą im tytułem zachowku kwotę.

Ile wynosi zachowek po rodzicach?

Zgodnie z art. 991 Kodeksu Cywilnego zachowek po rodzicach wynosi:

1/2 wartości udziału spadkowego, jaki przypadałby dziecku w przypadku dziedziczenia ustawowego.

2/3 wartości udziału spadkowego, jaki przypadałby dziecku w przypadku dziedziczenia ustawowego, gdy dziecko spadkodawcy jest małoletnie lub trwale niezdolne do pracy.

Więcej na temat dziedziczenia ustawowego znajdziesz w innych naszym artykule: Dziedziczenie Ustawowe.

Przykład:

Adam W. zmarł i cały majątek, jaki pozostawił to 120 000,00 zł, które przepisał młodej sąsiadce, zmarły był wdowcem i zostawił dwóch synów Piotra i Łukasza. Piotr był pełnoletni i zdolny do pracy, natomiast Łukasz był trwale niezdolny do pracy. Piotrowi przysługuje zachowek w kwocie 1/2 udziału spadkowego z ustawy, a Łukaszowi 2/3, ponieważ jest trwale niezdolny do pracy.

W przypadku, gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego, to Łukaszowi przysługiwałoby pół majątku tj. 60 000,00 zł, zachowek natomiast wyniesie 1/2 z 60 000,00 zł, czyli będzie on mógł żądać od sąsiadki kwoty 30 000 zł. Łukasz w przypadku dziedziczenia ustawowego, również dziedziczyłby 60 000,00 zł, zachowek dla niego wyniesie natomiast 2/3 z 60 000,00 zł, czyli będzie on mógł żądać od sąsiadki 40 000,00 zł tytułem zachowku.

Kiedy należy się zachowek po rodzicach?

Zachowek po rodzicach należy się w przypadku, gdy zostaliśmy pominięci w testamencie lub udział, jaki nam przypadł, jest niższy niż hipotetyczny zachowek.

Przykład:

Zmarły Piotr W. zostawił dwóch spadkobierców, jego majątek w dniu śmierci wyniósł 1 000 000,00 zł, w testamencie zapisał pierwszemu synowi 900 000,00 zł, a drugiemu 100 000,00 zł. Drugi syn będzie miał prawo żądać kwoty 150 000,00 zł od pierwszego syna, ponieważ miał on prawo do zachowku w wysokości 250 000,00 zł, a ojciec w testamencie zapisał mu tylko 100 000,00 zł.

Kiedy nie należy się zachowek po rodzicach?

Osoba wydziedziczona na podstawie art. 1008 Kodeksu Cywilnego, nie będzie miała prawa do zachowku. Zgodnie z tym artykułem spadkodawca może pozbawić zachowku osobę, która:

1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2. dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Osoby, które odrzuciły spadek, zrzekły się dziedziczenia lub zostały uznane za niegodnych dziedziczenia, również nie mają prawa do zachowku.

Ponadto małżonek, przeciwko któremu spadkodawca za życia wystąpił z uzasadnionym żądaniem rozwodu lub separacji, nie będzie miał prawa do zachowku.

Zstępni wydziedziczonego zstępnego są uprawnieni do zachowku, chociażby przeżył on spadkodawcę.

Zachowek po rodzicach do ilu lat?

Zachowek po rodzicach tj. roszczenia z tego tytułu przedawniają się z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu lub otwarcia spadku.

Więcej na temat przedawnienia zachowku znajdziesz w artykule: Zachowek Przedawnienie.

Jak uzyskać zachowek?

Pierwszym krokiem, jaki musimy podjąć, jest dobrowolne wezwanie osoby zobowiązanej do zapłaty zachowku, aby wpłaciła ona nam należną kwotę. W przypadku, gdy nie uda nam się uzyskać zachowku dobrowolnie, będziemy musieli wystąpić z powództwem o zachowek.

Pytania i odpowiedzi Q&A:

Kto jest zobowiązany do zapłaty zachowku?

Do zapłaty zachowku mogą być zobowiązani:

• spadkobiercy,
• zapisobiercy windykacyjni,
• obdarowani w drodze darowizny.

Chcesz wiedzieć więcej? Zapoznaj się z naszym artykułem: Zachowek.

Scheda Spadkowa

Artykuł powstał przy pomocy strony Adwokat Kielce.

Ostatnio aktualizowano 24 października, 2022