...

Polecenie Testamentowe

Polecenie testamentowe

Co to jest polecenie testamentowe?

Polecenie to umieszczony w testamencie obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, który może zostać włożony na spadkobiercę lub na zapisobiercę i nie czyni on ich wierzycielem.

Polecenie często ma na celu zobowiązanie spadkobiercy lub zapisobiercy do spełnienia świadczenia niemajątkowego.

Spadkodawca może w testamencie włożyć na spadkobiercę lub na zapisobiercę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

Polecenie KC art. 982

Przykład polecenie testamentowe:

Ojciec może w testamencie polecić synowi ukończenie studiów wyższych za pieniądze ze spadku.

Kogo można zobowiązać poprzez polecenie?

Zobowiązać można spadkobiercę ustawowego i testamentowego oraz osobę, na rzecz której uczyniony został zapis zwykły lub windykacyjny.

Co może być przedmiotem polecenia?

Przedmiotem polecenia mogą być świadczenia pieniężne i niepieniężne, jednorazowe i okresowe czy ciągłe, polegające na działaniu bądź zaniechaniu. Mając na uwadze, że polecenie testamentowe jest odrębną od zapisu instytucją, to przedmiotem polecenia powinny być obowiązki, których nie można przenieść przy pomocy zapisu.

Kto może być beneficjentem polecenia?

Beneficjentem może być osoba prawna lub fizyczna, ponadto spadkodawca nie musi wskazywać konkretnej osoby, która będzie beneficjentem np. spadkobierca może polecić spadkobiercy pomoc bezdomnym.

Polecenie a zapis testamentowy

Mając na uwadze instytucję ujętą w kodeksie tj. zapis zwykły i windykacyjny, polecenie powinno być stosowane w przypadkach, gdy danego świadczenia nie można przekazać poprzez zapis.

Przykład polecenie testamentowe:

Gdy chcemy, aby po naszej śmierci mieszkanie przejął nasz przyjaciel, to najlepiej będzie skorzystać z zapisu zwykłego lub windykacyjnego, natomiast polecenie powinno służyć do zobowiązań, które nie uczynią spadkobiercy lub zapisobiercy wierzycielami. Przykładem jest zobowiązanie syna do ukończenia studiów wyższych za pieniądze ze spadku.

Zobacz artykuł: Zapis Zwykły i Zapis Windykacyjny.

Polecenie obciążające zapisobiercę

Zapisobierca obciążony poleceniem może powstrzymać się z jego wykonaniem aż do chwili wykonania zapisu przez spadkobiercę. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy polecenie obciąża dalszego zapisobiercę.

Skutki polecenia a niewykonanie polecenia testamentowego

Przyjmując, że polecenie zawiera zobowiązanie, którego nie da się zrealizować za pomocą innych rozporządzeń testamentowych, to egzekucja takiego polecenia często będzie bezcelowa, gdyż nie istnieje żadna możliwość zmuszenia np. osoby z powyższego przykładu do ukończenia studiów, ponieważ takie polecenie ma na celu wyłącznie korzyść obciążonego poleceniem.

Natomiast ustawodawca w art. 985 przewidział możliwość dochodzenia wykonania polecenia przez spadkobierców oraz wykonawcę testamentu, chyba że tak ja w przykładzie powyżej polecenie ma wyłącznie na celu korzyść obciążonego poleceniem. Ponadto, gdy polecenie ma na względzie interes społeczny, wykonania polecenia może żądać także właściwy organ państwowy.

Często może okazać się, że osoba, która byłaby głównym beneficjentem polecenia, nie będzie mogła skutecznie żądać jego wykonania, gdyż ustawodawca zawęził krąg uprawnionych do dochodzenia wykonania polecenia do podmiotów wskazanych powyżej.

Polecenie testamentowe pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu

Polecenie może być ustanowione w testamencie pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu, gdyż ustawodawca nie przewidział takiego zakazu, jak uczynił to w przypadku zapisu windykacyjnego.

Polecenie musi być sporządzone w testamencie, nie ma tu natomiast znaczenia forma testamentu.

Odwołanie polecenia

Odwołanie polecenia może być uczynione zgodnie z zasadami odwołania testamentu, które ujęte zostały w art. 946 kodeksu cywilnego.

Art. 946. (Odwołanie testamentu)
Odwołanie testamentu może nastąpić bądź w ten sposób, że spadkodawca sporządzi nowy testament, bądź też w ten sposób, że w zamiarze odwołania testament zniszczy lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność, bądź wreszcie w ten sposób, że dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

Nieważność polecenia

Nieważne będzie polecenie sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego, ponadto nieważne będzie polecenie, którego przedmiotem jest obowiązek niemożliwy do wykonania lub który zmierza do obejścia prawa.

Czym się różni polecenie od zapisu?

Zapis zwykły różni się tym od polecenia, że w przypadku zapisu zwykłego po śmierci spadkodawcy powstaje zobowiązanie między zobowiązanym spadkobiercą a zapisobiercą, a przy poleceniu nie.

Polecenie testamentowe przykłady

Zbudowanie nagrobka zgodnie z planem spadkodawcy.

Przeznaczenie pieniędzy ze spadku na studia wyższe.

Działanie spadkobiercy lub zapisobiercy na rzecz danej fundacji.

Polecenie opieki nad daną osobą.

Polecenie testamentowe a dziedziczenie

Polecenie testamentowe w przypadku śmierci spadkobiercy lub zapisobiercy, który był do niego zobowiązany, wchodzi do spadku po nim, należy pamiętać, że nie każde polecenie, będzie mogło zostać wykonane przez spadkobiercę zobowiązanego, gdyż polecenie może dotyczyć ściśle osoby zobowiązanego.

Jakie postanowienia może zawierać testament?

W testamencie możemy:

  • Wskazać komu i w jakiej części przepisujemy majątek.
  • Wskazać osoby, które pozbawiamy spadku.
  • Ustanowić zapisy i polecenia.
  • Wskazać wykonawcę testamentu.
  • Wydziedziczyć osoby uprawnione do zachowku.

Polecenie testamentowe a testament

Nieważne polecenie nie będzie co do zasady powodowało nieważności całego testamentu, natomiast nieważny testament, będzie skutkował tym, że zawarte w nim polecenie będzie nieważne.

Podstawa prawna

Przepisy dotyczące polecenia znajdziesz w art. 982 – 985 Kodeksu Cywilnego.

Podsumowanie

Polecenie testamentowe jest na tyle niejasną instytucją, co do której istnieje wiele niedopowiedzeń, że najlepiej jest z niej skorzystać, gdy nie możemy urzeczywistnić swojej woli w inny sposób np. przez zapis zwykły czy windykacyjny, warto przy sporządzaniu testamentu, skorzystać z pomocy notariusza, który pomoże nam w najlepszy sposób sporządzić testament, tak aby ostatnia wola w nim wyrażona odpowiadała naszym rzeczywistym zamiarom.

Potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z nami za pomocą formularza:

    Zobacz inne nasze artykuły:

    Artykuł powstał przy współpracy z Porada Prawna Online.

    Ostatnio aktualizowano 17 listopada, 2022

    Proszę podziel się linkiem :)

    Zostaw komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *