Otwarcie Spadku

Co to jest otwarcie spadku?

Otwarcie spadku następuje w chwili śmierci spadkodawcy, otwarcie spadku wywołuje wiele skutków, które powstają na skutek śmierci osoby fizycznej, przykładem skutku, jaki wywołuje otwarcie spadku, jest przejście praw majątkowych na rzecz spadkobierców.

Przykład: otwarcie spadku, kiedy następuje?

Adam P. zmarł 20 września bieżącego roku o godzinie 20.00, w chwili jego śmierci doszło do otwarcia spadku i cały jego majątek tj. mieszkanie nabył jego syn, który jest jego jedynym spadkobiercą.

Skutki otwarcia spadku

W chwili śmierci spadkodawcy, która jest tożsama z otwarciem spadku, na spadkobierców przechodzą wszystkie prawa i obowiązki, które należały do zmarłego i podlegały dziedziczeniu (nabycie spadku).

Ponadto na chwilę otwarcia spadku ustala się krąg osób, które dziedziczą po zmarłej osobie oraz następuje nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego.

Nabycie spadku

Do nabycia spadku dochodzi już chwili śmierci spadkodawcy, a więc formalnie spadkobiercy stają się właścicielami swojego udziału spadkowego od momentu śmierci spadkodawcy.

Spadkobierca wstępuje w prawa i obowiązki zmarłego z chwilą otwarcia spadku, ale należy pamiętać, że ma on prawo w ciągu sześciu miesięcy, od kiedy powziął informację o swoim tytule do dziedziczenia, spadek odrzucić.

Przykład:

Adam R. zmarł 1 stycznia i pozostawił synów Piotra R. i Łukasza R., Piotr R. dowiedział się o śmierci ojca w dniu 2 stycznia natomiast Łukasz R. tydzień później tj. 8 stycznia, gdyż przebywał za granicą i miał zepsuty telefon. 6-miesięczny termin do odrzucenia spadku będzie biegł dla Piotra R. od dnia 2 stycznia a dla Łukasza R. od dnia 8 stycznia, ponieważ, każdy z nich dowiedział się o tytule swojego powołania w innym terminie.

Otwarcie spadku a otwarcie testamentu

Od otwarcia spadku należy odróżnić pojęcie, jakim jest otwarcie testamentu, do otwarcia testamentu dochodzi po jego złożeniu do sądu lub u notariusza. Otwarcie testamentu ma na celu ujawnienie ostatniej woli spadkodawcy, testament może być ujawniony w każdej chwili, na temat otwarcia testamentu znajdziesz w artykule: Jaki jest czas na otwarcie testamentu.

Sposób dziedziczenia

Dziedziczenie po zmarłym może odbyć się zgodnie z jego ostatnią wolą, czyli testamentem lub zgodnie z zasadami zawartymi w kodeksie cywilnym, a więc według dziedziczenia ustawowego.

W przypadku, gdy spadkodawca pozostawi testament, dziedziczenie będzie odbywać się na zasadach w nim ustalonych, w takim przypadku spadkodawca może przekazać swój majątek dowolnej osobie fizycznej lub prawnej, może być to żona, dziecko, sąsiad czy fundacja. Gdyby tylko część majątku została ujęta w testamencie, to do nieujętego w testamencie majątku stosuje się zasady dziedziczenia ustawowego.

Więcej na temat dziedziczenia w artykułach: Dziedziczenie Ustawowe i Dziedziczenie Testamentowe.

Co wchodzi do spadku?

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców.

Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Do długów spadkowych należą ponadto koszty pogrzebu spadkodawcy, koszty postępowania spadkowego, obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek oraz obowiązek wykonania zapisów zwykłych i poleceń.

Przykładowo w skład spadku wchodzą:

• Prawo własności nieruchomości np. mieszkania;
• Prawo własności ruchomości np. samochód;
• Użytkowanie wieczyste;
• Wierzytelności i zobowiązania;
• Roszczenie o zachowek.

Przykładem praw ściśle związanych z osobą zmarłego, które nie wchodzą do spadku to użytkowanie i służebność osobista. Do spadku nie wejdą ponadto przedmioty zapisu windykacyjnego.

Odrzucenie spadku a otwarcie spadku

Najbliżsi zmarłego najczęściej dowiadują się o swoim powołaniu do spadku wraz z chwilą jego otwarcia, czyli z chwilą śmierci spadkodawcy, warto rozważyć w tym momencie czy chcemy odrzucić spadek, gdyż od tego momentu zaczyna płynąć 6-miesięczny termin do jego odrzucenia.

Aby odrzucić spadek, należy:

• Złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o tytule swego powołania do spadku.
• Oświadczenie może być złożone przed notariuszem lub w sądzie.

Więcej na temat odrzucenia spadku znajdziesz w artykule: Odrzucenie Spadku.

Czy warto odrzucić spadek?

Odrzucenie spadku może być korzystne, gdy:

• Wartość długów przekroczy wartość spadku.
• Spadkodawca pozostawił niewykonane zobowiązania (kredyty, niewykonane umowy itd.).
• Nie jesteśmy pewni, co może zawierać się w spadku, a osoba, po której dziedziczymy, mogła zostawić długi.

Mając na uwagę zmianę przepisów, która skutkuje przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, należy dobrze zastanowić się, czy warto spadek odrzucić, ponieważ nasza odpowiedzialność będzie ograniczona do aktywów, jakie przejęliśmy po spadkodawcy.

Przykład:

Piotr P. odziedziczył po ojcu mieszkanie warte 200 000,00 zł i działkę wartą 100 000,00 zł do przyjęcia spadku doszło z dobrodziejstwem inwentarza, Piotr sporządził spis inwentarza, w którym wyjawił cały majątek, jak się okazało, ojciec pozostawił kredyt w wysokości 500 000,00 zł. W takim przypadku Piotr będzie odpowiadał tylko do kwoty 300 000,00 zł, a więc wartości majątku, jaki otrzymał w spadku.

Otwarcie spadku a zachowek?

Roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymania zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem pięciu lat od dnia otwarcia spadku.

Natomiast roszczenie z tytułu zachowku przedawniają się z upływem lat pięciu od dnia ogłoszenia testamentu, a nie od dnia otwarcia spadku.

Otwarcie spadku a nabycie spadku

Po otwarciu spadku należy uzyskać dokument, który potwierdzi nasze prawo do spadku, takim dokumentem jest stwierdzenie nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, stwierdzenie nabycia spadku nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.

W przypadku, gdy spadkobierca jest tylko jeden, wystarczy do rozporządzania majątkiem spadkowym samo stwierdzenie nabycia spadku, natomiast, gdy spadkobierców jest więcej, należy spadek podzielić między nich.

Otwarcie spadku kc:

Otwarcie spadku zostało uregulowane w art. 924 kodeksu cywilnego.

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

art. 924 kodeksu cywilnego

Pytania i odpowiedzi FAQ:

Potrzebujesz pomocy?

Artykuł powstał przy pomocy: Adwokat Kielce

Ostatnio aktualizowano 24 listopada, 2022